GRH Osiemnasty Kołobrzeski

GRH „Osiemnasty Kołobrzeski” działa przy Stowarzyszeniu Ranger Survival Club, zrzeszając tych spośród jego członków, którzy zainteresowani są również rekonstrukcją historyczną.

Grupa dąży do odtwarzania żołnierzy ze składu 18 Kołobrzeskiego PP z 6 Pomorskiej DP z okresu 1944-1945 roku (m.in. walk o Wał Pomorski i Kołobrzeg, forsowanie Odry i walk na terenie Niemiec).

Charakterystyczne dla GRH „Osiemnasty Kołobrzeski” jest dążenie do maksymalnego poziomu realizmu w zakresie trudów i warunków działania odtwarzanych żołnierzy. 

Dlatego też staramy się organizować długotrwałe działania w możliwie trudnych warunkach, wymagające od ich uczestników sporego poziomu sprawności, wytrzymałości i znajomości zasad taktyki. Pomaga w tym relatywnie wysoki poziom umiejętności wyniesiony z głównego nurtu szkolenia w ramach Ranger Survival Club. Dzięki posiadanemu doświadczeniu w tym zakresie grupa może również brać udział w działaniach airsoftowych, nawet podejmowanych wspólnie ze współczesnymi grupami ASG.

18 Kołobrzeski Pułk Piechoty wchodził w skład 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty. Jednostka brała udział w forsowaniu Wisły, zdobyciu Warszawy i walkach na Pomorzu (m.in. przerywając umocnienia Wału Pomorskiego). Następnie Pułk wziął udział w zdobyciu Kołobrzegu, a były to jedne z najcięższych walk w terenie zurbanizowanym, w jakich brały udział polskie jednostki w okresie II Wojny Światowej. Kolejnym etapem szlaku bojowego Pułku było forsowanie Odry oraz walki na terenie Niemiec. Warto wspomnieć i o tym, że 6 Pomorska DP została następnie przekształcona 6 Pomorską Dywizję Powietrznodesantową, jeden z pierwszych elitarnych oddziałów Wojska Polskiego. Obecnie – po reorganizacjach lat 90. XX wieku – nadal funkcjonuje 18 Bielski Batalion powietrznodesantowy im. kpt. Ignacego Gazurka w ramach 6 Brygady Desantowo-Szturmowej im. generała Sosabowskiego.

The „Osiemnasty Kołobrzeski” reenactment group operates as a part of the Ranger Survival Club, banding together those of the club members who are also interested in the history reenactment.

The group aims to reenact the soldiers of the 18th „Kolobrzeg” Infantry Regiment of the 6th „Pomeranian” Division of the 1st Polish Army from the 1944-1945 period (including the fights on the Pomeranian Wall, Kolobrzeg, Breaching of the Odra River and fights in Germany).

 
The characteristic feature of the „Osiemnasty Kołobrzeski” Reenactment Group is the pursuit for Re-creating the hardships and operating conditions of the regiment’s soldiers with the highest possible level of realism.


For this reason we organize long-term operations in the harsh conditions, which require their  participants a significant level of skill, endurance and knowledge in the field of tactics. A relatively high level of skill achieved during the mainstream training of the Ranger Survival Club helps with that. Thanks to the experience in this field, the group is also capable of taking part in air-soft gun operations, even conducted together with the “modern” ASG groups.


During the World War 2, the18th Infantry Regiment was a part of the 6th Infantry Division. The unit took part in the breaching of the Vistula river, capture of Warsaw and fights in Pomerania. Then the regiment took part in the capture of Kolobrzeg, one of the heaviest urban fights that Polish troops took part in during the WW2. The next phase of the regiment’s operation in the war was breaching of the Odra river and fights in Germany. It is worth a note that the 6th Pomeranian Infantry Division was later transformed into 6th Pomeranian Airborne Division, one of the first elite units of the Polish Army. Currently – after the reorganizations of the 1990’s – the traditions of the regiment are continued by the “cpt. Ignacy Gazurek” 18th Airborne Battalion in the “gen. Sosabowski”  6th Airborne Brigade.

Each of the texts published here will have a smmary in English. Should You be interested in any of the text – please contact us and we will provide the translation.

Skupina historické rekonstrukce „Osiemnasty Kołobrzeski” funguje jako část proobranné společnosti “Ranger Survival Club”, a shromažďuje těch členů klubu, kteří mají zájem na historickou rekonstrukci.

Skupina míří ztvárnit vojaky 18-teho Kolobrzeského Pěchotního Pulku 6-té Pomorské Divize První Polské Armády  z let 1944-1945 (m.j. boje na Pomořanské Přehradě – Pommernstellung, v Kolobřehu, zrušení řeky Odry a boje v Německu).

 
Charakteristické pro skupinu historické rekonstrukce „Osiemnasty Kołobrzeski” je snaha ztvárnit soužení a dosahnout nejvyšší úroveň rality v oblosti těžkỳch podmínek prostředí a odehravámỳch akci vojaků pulka.


Kvůli tomu organizujeme dlouhodobé akce v těžkěm prostředí, ktere požaduje od jejich  účastníků značné urovně dovednosti, odolnosti a znalosti taktiky. Pomáhá v tom relativně vysoká uroveň dovednosti dosáhnouta v pruběhu hlavního školení Ranger Survival Club. Díky zkušenostem v této dolosti, skupina také může se zúčastnit airsoftovỳch akcí, dokonce spolu s “novodobými” skupinami ASG.


Za druhé světove války, 18 Pěchotní Pulk byl součásti 6 Pěchotné Divize. Jednotka se zúčastnila zrušení řeky Visly, dobytí Varšavy a bojů v Západním Pomořansku. Později pulk se zúčastnil dobytí Kolobřehu, a to byly jedne z nejtěžších městských bojů ve kterỳch se zúčastnili polští vojaci za  druhé světove války. Další etapou akce pulka bylo zrušení řeky Odry a boje v Německu. Stoji za zmínku, že 6 Pomořanská Pěchotná Divize byla později transformována v 6 Pomořanskou Vzdušně Výsadkovou Divizi, jednou z prvních elitních jednotek Polske Armady. Teď – po reorganizacích 90-tych let 20. století – tradice pulku pokračovuje díky 18 Vzdušně Výsadkovemu batalionu jména kapitána Ignaceho Gazurka při 6 Vzdušně Výsadkove brigádě jména generála Sosabowského.

Kłysz Franciszek

ok. 1946-1949 (“Początek drogi. Lenino”)

Kłysz Franciszek syn Tomasza

Data i miejsce urodzenia: 1919r. (1920r.), wieś Dylęgowa, pow. Brzozowski.

Narodowość: Polak

Wykształcenie: Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

09.1939r. – Udział w wojnie obronnej.

Od 10.06.1943r. W 1DP

Od 1941r. Służba w Armii Czerwonej, Front Leningradzki.

Zdemobilizowany po zranieniu lub po traktacie Sikorski-Majski, wyjechał do Kraju Krasnojarskiego, gdzie przebywała wówczas po wywózce jego rodzina.

Sierżant, dowódca plutonu, 2pp.

Udział w bitwie pod Lenino:

Starszy sierżant, dowódca plutonu, 5 kompania strzelecka, 2pp.

Z wniosku odznaczeniowego na Order Czerwonej Gwiazdy (ostatecznie na jego podstawie nadano Order Wojny Ojczyźnianej II klasy):

„[Dopisane później:]St. Sierżant Kłysz F. T. w walkach 12 i 13.10.1943r. Pod wsią Połzuchy [koniec dopisku]

Jako pierwszy wdarł się do niemieckiej transzei dał przykład odwagi. Przebiegnąwszy transzeją do pierwszych domów wsi Połzuchino [tak w oryginale] zarzucił granatami niemiecki DZOT [drzewno-ziemny punkt ogniowy] sprawił, że zamilknął znajdujący się w nim ciężki karabin maszynowy. Po tym podpalił chatę, w której przebywali fizylierzy przeciwnika i zastrzelił z automatu kilku z nich próbujących uciec.

Przejął dowodzenie nad plutonem fizylierów w miejsce dowódcy, który został wyeliminowany z walki, wytrwale odpierał kontrataki nieprzyjaciela. Gdy skończyły się naboje, nie opuścił swojego miejsca i bronił się granatami do przyjścia wzmocnienia.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

11-12.1943r. – awans do stopnia chorążego.

Dowódca plutonu zwiadu konnego 2pp.

Przed listopadem 1944r. awans do stopnia podporucznika.

23.11.1944r. – Pomocnik szefa sztabu do spraw rozpoznania, 2pp.

W 1945r. – służba w 16pp?

Po wojnie dowodził pułkiem zmechanizowanym.

1953r. – przeniesiony do rezerwy w stopniu majora.

Po przejściu do rezerwy zamieszkał w Nowej Rudzie

W latach 70. pracował jako ekonomista w kamieniołomach w Tłumaczowie.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino.

Order Krzyża Grunwaldu III klasy (?)

Krzyż Walecznych – za walki na Wale Pomorskim.

Srebrny medal „Zasłużonym na Polu Chwały”

Medal „Za Warszawę”

Medal „Za Odrę, Nysę, Bałtyk”

Medal Zwycięstwa i Wolności.

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej)

Rany i kontuzje:

09.1939r. – ranny pod Żółkwią.

Ciężko ranny na Froncie Leningradzkim (?).

Data i miejsce śmierci: Brak danych

Dodatkowe informacje:

Jego młodszym bratem był Stanisław Kłysz (ur. 1922r.) – pod Lenino kapral, dowódca drużyny w plutonie Franciszka Kłysza.

Opracowano na podstawie materiałów CAMO RF oraz książki “Początek drogi. Lenino” Alojzego Srogi.

Dodatkowe zdjęcia:

Klimczak Tadeusz

ok. 1946-1947r. (CA MO RF)

Klimczak Tadeusz syn Mieczysława

Data i miejsce urodzenia: 26.05.1906r., Warszawa

Narodowość: Polak

Wykształcenie:

Cywilne:

Technikum morskie

Wojskowe:

Szkoła mechaników okrętowych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Przed mobilizacją mieszkał we Władywostoku.

Od 10.1928r. służba w Armii Czerwonej.

Przeniesiony do rezerwy (data nieznana).

22.10.1941r. – powtórnie powołany do służby wojskowej przez Mytiszczański RWK. Stopień wojskowy: Technik wojskowy II stopnia (odpowiednik lejtnanta w służbach technicznych).

Służba w 31 samodzielnym batalionie piechoty morskiej, Oneska Flotylla Wojenna.

Od 06.1943r. Służba w WP .

Porucznik, dowódca kompanii rppanc. 1pcz

Udział w bitwie pod Lenino:

Porucznik, dowódca kompanii rppanc. 1pcz.

Z wniosku odznaczeniowego na Order Czerwonej Gwiazdy (na jego podstawie przyznano ostatecznie Order Wojny Ojczyźnianej II klasy):

„Porucznik Klimczak T. M. – doskonały dowódca, zapewniający wzorowe przygotowanie bojowe swojej kompanii w czasie czerwiec – wrzesień 1943 roku.

W czasie walk 12-13 października 1943 roku w rejonie m.[iasta] Lenino na czas organizował obronę przeciwlotniczą. Podczas jednego z nalotów samolotów przeciwnika 12.10.1943r. Poruznik Klimczak z grupą 4 żołnierzy zestrzelił ogniem rusznic przeciwpancernych 2 samoloty przeciwnika.”

Alojzy Sroga w „Początek drogi. Lenino” pisze o zestrzeleniu tylko jednego samolotu 12.10.1943r., na rozkaz i według instruktażu Klimczaka, jednak dokonanym przez jego podkomendnych – jego decyzją, wobec braku pewności co do tego kto oddał celny strzał, zapisanego na konto wszystkich czterech: Stefana Kupryńca, Stanisława Opali, Antoniego i Henryka Brzezińskich.

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Przed 11.1944r. – awans do stpnia kapitana.

Służba w WP prawdopodobnie do 1946r.

Po wojnie służył w Gdyni, prawdopodobnie w komendanturze miasta i w dowództwie Marynarki Wojennej. Ostatni stopień wojskowy – podpułkownik.

Na początku 1947r. powrócił do ZSRR

Przeniesiony do rezerwy 28.02.1947r.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 30.06.1946r.

Srebrny Krzyż Zasługi – 23.02.1946r. (z rozkazu NDWP nr 54);

Krzyż Walecznych – 27.04.1945r.

Krzyż Bitwy pod Lenino -06.09.1989r.

Srebrny medal „Zasłużonym na Polu Chwały” – 20.02.1946r.

Brązowy medal „Zasłużonym na Polu Chwały” – 18.09.1944r.

Medal Braterstwa Broni;

Medal Zwycięstwa i Wolności – 26.10.1945r.

Medal „Za warszawę” – 26.10.1945r.

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej);

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 06.04.1985r. (nadanie jubileuszowe);

Medal „Za zasługi bojowe” – 03.11.1944r. – za wysługę lat (10);

Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej”;

Medal „Za wyzwolenie Warszawy”.

Rany i kontuzje: Brak danych.

Data i miejsce śmierci: Brak danych

Dodatkowe informacje:

Źródła radzieckie podają także miejsce urodzenia na terenie Łotwy oraz pod Lwowem, Warszawa jednak pojawia się najczęściej.

Nie był spokrewniony ze swoim zastępca do spraw polityczno-wychowawczych Stefanem Klimczakiem.

Żonaty z Tatianą Nikołajewną Ratnikową-Klimczak (ur. 1918r.), instruktorem chemicznym w 1pcz. (w późniejszym okresie odznaczona medalem braterstwa broni i Krzyżem Bitwy pod Lenino)

W radzieckich dokumentach pojawia się także data zakończenia służby 03.04.1945r., wydaje się jednak, że jest ona błędna – w takim wypadku nie otrzymałby bowiem Srebrnego Krzyża Zasługi z rozkazu NDWP nr54.

Opracowano na podstawie materiałów CA MO RF oraz książki “Początek drogi. Lenino” Alojzego Srogi.

Dodatkowe zdjęcia:

Tadeusz klimczak w spisie zmobilizowanych przez Mytiszczański RWK (CA MO RF)

Kalinowski Mieczysław

ok.08-10.1943r. (A. Sroga, “Początek Drogi. Lenino.)

Kalinowski Mieczysław syn Jana

Data i miejsce urodzenia: 31.12.1907r., Warszawa

Narodowość: Polak

Wykształcenie:

Cywilne:

Gimnazjum w Warszawie – 1925r.

Wojskowe:

Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

od 1929r. – sekretarz KC ZKM.

Kilkukrotnie więziony za działalność komunistyczną.

1936r. – udział w Międzynarodowym Kongresie Młodzieży w Brukseli.

1937-1938r. – członek sekretariatu KC KZMZU.

09.1939r. – udział w wojnie obronnej, niewola niemiecka, ucieczka z niewoli.

1939-1941 – pracownik fabryki trykotarskiej we Lwowie.

09.1941r. – 05.1943r. – robotnik, fabryka chemiczna w Kutaisi (GSRR).

Od 28.05.1943r. W WP.

Współorganizator 1DP, początkowo stale pisał artykuły do „Zwyciężymy”.

Zastępca dowódcy ds. polit.-wych., 1 samodzielny dywizjon artylerii przeciwpancernej.

15.08.1943r. – Awans do stopnia porucznika.

Udział w bitwie pod Lenino:

Porucznik, zastępca dowódcy 1sdappanc. ds. polit.-wych.

Z wniosku odznaczeniowego na Order Wojny Ojczyźnianej II klasy:

„W walkach pod Lenino 12 października 1943r. znajdując się z dywizjonem dział przeciwpancernych w szeregach nacierającej piechoty, nieprzerwanie przemieszczał się do przodu [nieczytelne] gromiąc punkty ogniowe przeciwnika. W ciężkiej chwili sam stanął za działem i prowadził ogień z otwartych pozycji. Rozbił szereg węzłów oporu przeciwnika. Nie bacząc na nieustanne bombardowania z powietrza ani na minutę nie przerywał ognia.

Poległ na posterunku bojowym w czasie bombardowania z powietrza.”

Inaczej opisuje śmierć por. Kalinowskiego Alojzy Sroga:

„Obok nich [grupy żołnierzy dywizjonu oddelegowanych do ochrony sztabu 1DP], ledwie sto-sto pięćdziesiąt metrów, gwałtownie hamuje willys. Wrócił, chyba z linii frontu, zastępca dowódcy dywizjonu do spraw polityczno-wychowawczych, porucznik Mieczysław Kalinowski. Normalnie flegmatyczny, spokojnie dobierający słów podczas długich z nimi dyskusji o demokratyzmie przyszłej Polski – teraz ruchy ma szybkie, sprężyste.

Nie zdążył wyskoczyć z samochodu.

Odłamek bomby ugodził go w głowę. I to na ich żołnierskich oczach.

Podbiegają, krzyczą jeden przez drugiego.

Kierowca jest cały, tylko potwornie wystraszony.

– Wieź porucznika do sanbatu! Piorunem! – dysponuje najprzytomniejszy z podoficerów.

To już jednak ostatnie chwile lubianego oficera oświatowego, komunisty, człowieka wielkiej skromności, umiejącego rozmawiać z nimi jak równy z równymi, jak z bratem brat, który także zaznał w życiu niejednej goryczy.

W batalionie sanitarnym lekarze rozkładają bezradnie ręce. Ścięta jest cała część twarzy Kalinowskiego.

Leży na noszach. Obok inny ranny w malignie wzywa matki.

Doktor Bronisław Kostkiewicz widzi, jak w tym momencie, w ostatnim geście, uchylają się oczy porucznika Mieczysława Kalinowskiego. Przez sekundę jakby szukał wzywanej osoby.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (pośmiertnie) – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy (pośmiertnie) – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej)

Rany i kontuzje:

09.1939r. – ranny podczas obrony Twierdzy Modlin.

12.10.1943r. – ranny pod Lenino (rana śmiertelna)

Data i miejsce śmierci:12.10.1943r., rejon wsi Nikolenki.

Dodatkowe informacje:

Przed wojną członek ZMK-KZMP.

Żonaty z Gołdą Rubinstein córką Jakuba.

Według A. Srogi: „okrągły na twarzy, milczkowaty warszawski komunista, człowiek wielkiej prawości, ateista z przekonań, nawet nie przypuszczał, że przyjdzie mu napisać entuzjastyczny artykuł o księdzu.” Artykuł ów odnosił się do wizyty kapelana 1DP w 1sdappanc.

Ostatni Artykuł napisany przez por. Kalinowskiego jeszcze przed bitwą, „Zwyciężymy” opublikowała już po bitwie.

W WP służył także (w stopniu szeregowego) brat Mieczysława Kalinowskiego – Henryk.

Przygotowano na podstawie materiałów CA MO RF, książki „Początek drogi. Lenino” Alojzego Srogi oraz artykułu na wikipedii (dostęp 12.05.2023r., 1044): https://pl.wikipedia.org/wiki/Mieczys%C5%82aw_Kalinowski

Dodatkowe zdjęcia:

Zawadka Jan

ok.1946-1949 (zdjęcie z sieci internet, dokładne źródło nieustalone)

Zawadka Jan syn Józefa

Data i miejsce urodzenia: 1907r., Lublin(?)

Narodowość: Polak

Wykształcenie: Brak Danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Od 06.1943r. w WP.

Od 29.08.1943r. Chorąży, dowódca plutonu zwiadu konnego, 2pp.

Udział w bitwie pod Lenino:

Chorąży, dowódca plutonu zwiadu konnego, 2pp.

Z wniosku na Order Czerwonej Gwiazdy (na jego podstawie nadano ostatecznie Order Wojny Ojczyźnianej II klasy):

„Brał Udział w walkach pod wsią Połzuchy.

Na początku walki znajdował się w odwodzie dowódcy pułku jako d-ca plutonu zwiadu konnego. Gdy rozgorzał zaciekły bój pod wsią Połzuchy zgłosił się na ochotnika rozpoznać umiejscowienie punktów ogniowych przeciwnika wraz z drużyną swoich żołnierzy.

Pod zaciekłym ostrzałem podszedł pod wschodni kraniec wsi Połzuchy i zarzucił granatami stodołę, w której znajdował się CKM przeciwnika.

Został przy tym poważnie ranny, ale nie odszedł na tyły aż nie upewnił się, że rozkazy dowódcy pułku zostały wykonane.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Po zranieniu trafił do szpitala ewakuacyjnego 2751(?)

22.11.1943r. – przeniesiony to wojskowego punktu sanitarnego 232 (?)

Dalsze losy nieznane. Prawdopodobnie pozostawał w służbie czynnej jeszcze w 1946r.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Srebrny medal „Zasłużonym na Polu Chwały” – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino.

Medal Zwycięstwa i Wolności.

Odznaka Grunwaldzka.

Odznaka Kościuszkowska.

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej).

Rany i kontuzje:

Poważnie ranny 12.10.1943r. Pod Połzuchami.

Data i miejsce śmierci: Brak danych.

Dodatkowe informacje:

Przygotowano na podstawie materiałów CA MO RF.

Dodatkowe zdjęcia:

Janiszewski Mieczysław

Ok. 10.1945r. (zbiory autora)

Janiszewski Mieczysław syn Stanisława

Data i miejsce urodzenia: 18.04.1904r., Sablino, Obłast Sankt Petersburg, Cesarstwo Rosyjskie

Narodowość: Polak

Wykształcenie:

Cywilne:

Wydział Leśnictwa SGGW w Warszawie w 1928r.

Wojskowe:

Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

przed 1939r. – Praca w leśnictwie?

Od 13.06.1943r. W WP.

Od 01.07.1943r. – szef kancelarii 1pp.

Udział w bitwie pod Lenino:

Kapral?, szef kancelarii pułku, 1pp.

Po bitwie przedstawiony do odznaczenia Złotym medalem „Zasłużonym na Polu Chwały”.

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

11.11.1943r. – awans do stopnia plutonowego.

Od 22.11.1943r. – pomocnik szefa sztabu ds. ewidencji, 1pp.

04.02.1944r. – awans do stopnia st. sierżanta.

26.05.1944r. – przekazany do dyspozycji wydziału personalnego 1DP.

Od 01.06.1944r. – pomocnik szefa oddziału zaopatrzenia wojskowo-technicznego Kwatermistrzostwa 1DP.

Od 10.10.1944r. – pomocnik szefa oddziału organizacyjno-planowego Kwatermistrzostwa 1DP

07.11.1944r. – awans do stopnia chorążego służby technicznej.

Od 15.03.1945r. – szef oddziału organizacyjno-planowego Kwatermistrzostwa 1DP.

13.06.1945r. – awans do stopnia podporucznika służby intendenckiej.

25.09.1945r. – przekazany do dyspozycji wydziału personalnego Kwatermistrzostwa WP celem demobilizacji.

Po zakończeniu służby wojskowej mieszkał w Warszawie.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Srebrny Krzyż zasługi – „W wyniku dużego zdyscyplinowania i

ofiarności w służbie wpłynął na operatywne działanie służb i komórek

org. w kwat. dywizji. Wyróżniał się w zabezp. sprawnego funkcjonowania

transportu i dostaw środków zaopatrzenia jednostkom walczącym. Oficer

zdyscyplinowany, zachowuje się wzorowo.”

Srebrny medal „Zasłużonym na Polu Chwały” – rozkaz NDWP nr 1129 z 22.11.1945r.;

Medal Zwyciestwa i Wolności;

Medal „Za Warszawę” – 02.1946r.;

Radziekie:

Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej” – 23.02.1946r.;

Medal „Za wyzwolenie Warszawy”;

Medal „Za zdobycie Berlina” – 23.02.1946r.;

Rany i kontuzje: Brak danych.

Data i miejsce śmierci: ?, Warszawa(?)

Dodatkowe informacje:

Prawdopodobnie w chwili przybycia do obozu sieleckiego miał za sobą przeszkolenie wojskowe.

28.08.1943r. Został przez komisję lekarską uznany za niezdolnego do służby liniowej z powodu choroby serca.

Informacja o przedstawieniu do odznaczenia Złotym medalem ZnPCh pochodzi z zaświadczenia o przebiegu służby w 1pp wystawionego 26.05.1944r. (w zbiorach autora), nie udało się jednak ustalić czy na podstawie tego wniosku nadano jakiekolwiek odznaczenie. Niewykluczone, że nadany później srebrny medal ZnPCh przyznano w efekcie tego wniosku, lub, że odznaczony został później. Najprawdopodobniej jednak złotego medalu nie otrzymał ze względu na bardzo ścisłe kryteria nadawania.

Opracowano na podstawie dokumentów w zbiorach autora oraz materiałów CAW dzięki uprzejmości Pana Marka Sobiecha:

Sygn. III.4.746 karta nr 314 (wniosek odznaczeniowy),

III.7.401 poz. 1 (Skorowidz do ewidencji oficerów 1 DP, litery A-J).

Dodatkowe zdjęcia:

Wróblewski Władysław (1pal)

Wróblewski Władysław syn Wiktora

Data i miejsce urodzenia: 1919r.

Narodowość: Polak

Wykształcenie: Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Powołany do służby przez Czusowski GWK Obłasti Mołotowskiej.

Od 01.06.1943r. W WP.

Przydzielony do 1pal.

Udział w bitwie pod Lenino:

Zwiadowca (?), 1pal.

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Bombardier, zwiadowca, 5 bateria, 1pal.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Radzieckie:

Order Czerwonej Gwiazdy – 08.06.1945r. – Podczas walk na podejściu do Pragi (warszawskiej) prowadził ciągłe rozpoznanie wskazując cele. Odkrył i wskazał 2 punkty kierowania ogniem, gniazd CKM i 2 stanowiska RKM, które następnie zostały zniszczone.

Rany i kontuzje: Brak danych.

Data i miejsce śmierci: Brak danych.

Dodatkowe informacje:

Przygotowano w oparciu o materiały CA MO RF.

Dodatkowe zdjęcia:

Wróblewski Władysław

Ok. 1948r. (CA MO RF)

Wróblewski Władysław syn Józefa

Data i miejsce urodzenia: 10.08.1915r., wieś Nikołajewka, Obłast Kijów, Cesarstwo Rosyjskie.

Narodowość: Polak

Wykształcenie: Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

10.1941r. – powołany do Armii Czerwonej.

Służba w 469ps 150DS, 37Armii na Froncie Południowym.

Od 06.1943r. – służba w WP.

Kapitan (podporucznik?), dowódca kompanii, 2pp.

Udział w bitwie pod Lenino:

Kapitan (podporucznik?), dowódca kompanii, 2pp.

Z wniosku na Order Czerwonej Gwiazdy (na jego podstawie ostatecznie nadano Order Wojny Ojczyźnianej II klasy):

„Uczestniczył w walkach 12 i 13 października 1943r. pod wsią Połzuchy.

W noc przed walką z własnej inicjatywy poszedł na rozpoznanie, żeby jak najlepiej przygotować się do natarcia.

Zebrawszy cenne informacje wrócił i zaczął skrupulatnie przygotowywać kompanię do walki.

W czasie natarcia śmiało i z inicjatywą kierował działaniami swoich żołnierzy i podoficerów wskazując cele osobiście dawał przykład śmiałości i odwagi. Wziąwszy PTR [rusznicę przeciwpancerną], której obsługa została wyeliminowana z walki strzelał w otwory strzelnicze DZOTów [Drzewno-Ziemnych Punktów Ogniowych], dławiąc ogień jednego z karabinów maszynowych [przeciwnika].

W noc z 12 na 13 października uczestniczył w natarciu na drugą linię transzei przeciwnika.

Granatami ręcznymi zlikwidował kilku niemców [tak w oryginale].

Następnie dowodził odparciem 3 wrogich kontrataków na powierzony mu odcinek obrony.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Po bitwie pozostawał na stanowisku.

29.09.1944 – 07.03.1945r. – kapitan, dowódca 1 batalionu piechoty 2pp.

Po wojnie służył w 17pp 5DP i w Poznańskim OW.

Następnie prawdopodobnie wrócił do ZSRR – między 02.1946r. a 06.1948r.

17.06.1948r. – przeniesiony do rezerwy w stopniu podpułkownika (awanse otrzymał prawdopodobnie jeszcze w WP).

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Order Krzyża Grunwaldu (klasa nieustalona);

Złoty Krzyż Zasługi;

Srebrny Krzyż Zasługi (prawdopodobnie z rozkazu NDWP nr54);

Krzyż Walecznych;

Brązowy medal „Zasłużonym na Polu Chwały” – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino;

Medal Zwycięstwa i Wolności;

Medal „Za Warszawę”;

Medal „Za Odrę, Nysę Bałtyk”.

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino.

Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej”;

Medal „Za wyzwolenie Warszawy”.

Rany i kontuzje: Brak danych

Data i miejsce śmierci: Brak danych.

Dodatkowe informacje:

Nie należy mylić z bomb. Władysławem Wróblewskim synem Wiktora, ur. 1919r., żołnierzu 1pal, również uczestniku bitwy pod Lenino ani z ppłk. Władysławem Wróblewskim synem Aleksandra, ur. 1904r. z 2DP.

W Armii Czerwonej prawdopodobnie początkowo służył w aparacie politycznym.

Prawdopodobnie awans do stopnia kapitana otrzymał już po bitwie, ale przed 28.10.1943r.

Opracowano na podstawie materiałów CA MO RF oraz książki “Drugi Berliński” Andrzeja Krajewskiego.

Dodatkowe zdjęcia:

Braun Michał

Braun Michaił (Michał) syn Mojsieja (Mojżesza)

Data i miejsce urodzenia: 16.07.1900r., Zakroczym, Ujezd Płońsk, Gubernia Warszawa, Cesarstwo Rosyjskie.

Narodowość: Żyd

Wykształcenie: Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Od 04.1920r. – służba w Armii Czerwonej; powołany przez Odesski RWK.

Udział w Wojnie Domowej

Służba w Armii Czerwonej od 1920 do 1925r.

Od 09.1939r. – powtórnie w służbie czynnej (udział w wojnie przeciwko Polsce?).

Służba w zarządzie politycznym Frontu Północno-Zachodniego.

1943r. – Podpułkownik (?) służby administracyjnej, Naczelnik Oddziału Redakcyjno-Wydawniczym 7 oddziału Zarządu Politycznego Frontu Południowego.

Od 09.1943r. W WP.

Major, zastępca dowódcy 1DP ds. tyłów.

Udział w bitwie pod Lenino:

Major, zastępca dowódcy 1DP ds. tyłów.

Z wniosku odznaczeniowego na Order Wojny Ojczyźnianej II klasy:

„Pracując jako zastępca ds. tyłów major Braun M. M. włożył dużo pracy w sprawę organizacji dokładności w pracy tyłów dywizji i jednostek.

W czasie przebywania dywizji w drodze i w okresie walk od 11 do 13 października 1943r. w rejonie m. Lenino, obł.[asti]Mohylewskiej, major Braun M. M. dzięki precyzyjnie zorganizowanej przez siebie pracy tyłów, zdołał zapewnić dywizji nieprzerwane zaopatrzenie w paliwo, amunicję i pożywienie.

W czasie tych walk, major Braun M. M. na otrzymane żądania pułków, sam organizował dostarczanie amunicji i innych rodzajów wsparcia.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

przed 03.11.1944r. – Awans do stopnia podpułkownika

Służba w sztabie tyłów Wojska Polskiego w stopniu pułkownika.

20.10.1945r. – przejście do rezerwy.

Bezpośrednio po przejściu do rezerwy mieszkał w Odessie.

Dalsze losy nieznane.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.

Srebrny medal “Zasłużonym na Polu Chwały” – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino.

Medal Zwycięstwa i Wolności.

Medal „Za Warszawę”.

Odznaka Grunwaldzka.

Odznaka Kościuszkowska.

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej);

Order Czerwonej Gwiazdy – 06.07.1943r. – za działania pod Stalingradem. Zapewniał sprawny druk ulotek po niemiecku i rumuńsku pomimo braku bazy typograficznej; w sumie wydrukowano ich 8 mln.

Medal „Za zasługi bojowe” – 03.11.1944r. – Za wysługę lat (?);

Medal „Za obronę Stalingradu” – 22.12.1942r.

Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej” – 1945r.

Rany i kontuzje: Brak danych.

Data i miejsce śmierci: Brak danych.

Dodatkowe informacje:

Członek WKP(b) od 1941r.

Przed przejściem do WP miał stopień podpułkownika służby administracyjnej, tymczasem w dokumentach związanych z odznaczeniem OWO2 za Lenino figuruje jako major – nie udało się ustalić czy przed przeniesieniem został zdegradowany czy też doszło do pomyłki biurokratycznej. W rozkazie odznaczeniowym z 03.11.1944r. Figuruje już powtórnie jako podpułkownik.

Przygotowano na podstawie materiałów CA MO RF.

Dodatkowe zdjęcia:

Bortner Franciszek

Bortner Franciszek syn Jakuba

Data i miejsce urodzenia: 1912r., Warszawa.

Narodowość: Polak

Wykształcenie: Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Od 06 (03?).1943r. W WP.

Od 30.03.1943r. porucznik, zastępca dowódcy 7 kompanii piechoty ds. liniowych.

Udział w bitwie pod Lenino:

Porucznik, zastępca dowódcy 7kp ds. liniowych.

Z wniosku na Order Czerwonej Gwiazdy (na jego podstawie nadano ostatecznie Order Wojny Ojczyźnianej II klasy):

„Porucznik Bortner 12 października 1943 roku znajdując się na czele grupy 3 plutonów wykazał osobistą inicjatywę. Atakował wieś Połzuchy i zajął ją. W czasie walki dał przykład umiejętnego prowadzenia działań bojowych pododdziałami, i nie bacząc na niejednokrotne próby niemca [tak w oryginale] by powrócić [na] utracone przezeń pozycje uparcie utrzymywał zajętą przez siebie wieś. Połzuchy do przybycia Armii Czerwonej.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Na stanowisku pozostawał do 05.03.1944r.

Na początku 1944r. trafił do szpitala 2393, ze szpitala wyszedł 15.02.1944r., pierwotnie skierowany do 208zps.

Prawdopodobnie w marcu wrócił do służby w WP na nieustalonym stanowisku.

1945r.(?) – Awans do stopnia majora.

Służył w WP jeszcze po wojnie w latach 40., w Wojskowym Instytucie Naukowo-Wydawniczym, autor artykułów i prac z dziedziny wojskowości.

Dalsze losy nieznane.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej).

Rany i kontuzje:

Brak danych.

Data i miejsce śmierci: Brak danych.

Dodatkowe informacje:

Według https://www.centropa.org/en/photo/franciszek-tagori mógł po wojnie wyjechać do Izraela, nie ma jednak pewności czy chodzi o tę samą osobę.

Autor artykułu „Nocne rozpoznanie” w pierwszym numerze Przeglądu Piechoty (https://jbc.bj.uj.edu.pl/Content/378610/PDF/NDIGCZAS017976_1945_001.pdf)

Autor: Operacyjne łamanie fortyfikacji stałych i pozycji silnie umocnionych. Bellona 1945 z. 2/4 s. 85—94.

Opracowano na podstawie materiałów CAMO RF i książki „Pierwszy Praski” Andrzeja Krjewskiego.

Dodatkowe zdjęcia:

Bondarenko Włodzimierz

Bondarenko Włodzimierz (Władimir, Władysław) syn Siemiona

Data i miejsce urodzenia: 1915r., Odessa (Lub Nowo-Woskiriesieńsk koło Odessy), Cesarstwo Rosyjskie

Narodowość: Polak (Ukrainiec)

Wykształcenie:

Cywilne: Szkoła średnia (brak bliższych danych)

Wojskowe: Szkoła oficerska w 1939r.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

W cywilu pracownik umysłowy, mieszkał w Kazaniu (?)

Służba w Armii Czerwonej od 25.10.1934r.

Służba w 76gps 27 GDS/36GDZmot.

06.1941r. – Służba w 43ZBS na stanowisku starszego adiutanta batalionu, w stopniu lejtnanta

Od 06.1943r. W WP.

13.06 – 26.07.1943r. – kapitan, pomocnik szefa sztabu do spraw operacyjnych, 1pp.

Od 26.07.1943r. – kapitan, pomocnik szefa sztabu do spraw rozpoznania (alternatywnie zwany oficerem zwiadu lub naczelnikiem służby zwiadowczej)

Udział w bitwie pod Lenino:

Kapitan, Naczelnik służby zwiadowczej 1pp.

Z wniosku odznaczeniowego na Order Czerwonej Gwiazdy (Na jego podstawie ostatecznie nadano Order Wojny Ojczyźnianej II klasy):

„12 października 1943r. w rejonie przy miasteczku Lenino na prawej flance pułku powstała skrajnie ciężka sytuacja, konkretnie przeciwnik wielkimi siłami próbował przejść do kontrataku i wybiprzeć nasze pododdziały z zajmowanych pozycji.

Kapitan Bondarenko zdecydowanymi i szybkimi działaniami niewielkiej grupy żołnierzy (zorganizowanej w trakcie walki) pod silnym ogniem przeciwnika doprowadził do działania dwa działa 45mm i ich ogniem odparł kontratak przeciwnika.

Po tym kapitan Bondarenko z grupą żołnierzy zdobył na przeciwniku 2 ciężkie karabiny maszynowe, szybko zorganizował załogi i otworzył ogień do przeciwnika. W rezultacie działań kapitana Bondarenki sytuacja na prawej flance pułku została ustabilizowana a przeciwnik został odparty z dużymi dla niego stratami.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Na stanowisku pozostawał do 17.12.1943r.

Po wojnie służba w KBW w stopniu majora.

Służba w WP prawdopodobnie do 04.1946r.; powrót do ZSRR (?)

03.02.1951r. – Zakończenie służby w Armii Radzieckiej.

Bezpośrednio po odejściu do rezerwy mieszkał w Obłasti Winnickiej.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Krzyż Walecznych – 24.05.1946r.;

Srebrny Krzyż Zasługi – 16.06.1946r. (prawdopodobnie z rozkazu NDWP nr 54);

Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” (klasa nieustalona) – 04.06.1945r.;

Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” (klasa nieustalona) – 31.07.1946r.

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej).

Rany i kontuzje: Brak danych

Data i miejsce śmierci: Brak danych

Dodatkowe informacje:

W dokumentach narodowość podawana jest jako Polska lub Ukraińska.

Członek WKP(b) od 1940r.

Opracowano na podstawie materiałów CA MO RF oraz książki „Pierwszy Praski” Andrzeja Krajewskiego.

Dodatkowe zdjęcia:

Spis przybyłych do 43ZBS – lejtnant Bondarenko w pierwszej linijce (pozycja 4)