Żurawski Józef syn Włodzimierza

ok.1939-1943 (CA MO RF)

Żurawski Józef syn Włodzimierza

Data i miejsce urodzenia: 08.12.1920r. Połock, Obłast Połocka, Białoruska SRR

Narodowość: Polak

Wykształcenie:

Brak danych, prawdopodobnie cywilna szkoła medyczna

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

25.08.1939r. – Powołany do służby w Armii Czerwonej przez Lipiecki OWK (alternatywnie podawana data 1.09.1939r.).

od 1939r. – służba w 10pa, następnie w 527 ps 48 DS w stopniu starszego lejtnanta służby medycznej.

W tym samym 1939r. Służył także w 2Dywizji Pancernej.

Od maja 1943r. w WP – porucznik, starszy felczer 1pcz.

Udział w bitwie pod Lenino:

Porucznik, starszy felczer 1pcz.

Z wniosku odznaczeniowego na Order Wojny Ojczyźnianej II klasy (ostatecznie na jego podstawie nadano Order Wojny Ojczyźnianej I kl.):

„Porucznik Żurawski I. W. [-] doświadczony, znający swoją pracę specjalista medyczny i oficer.

Cieszył się wyjątkowo dużym autorytetem wśród kadry oficerskiej i podoficerskiej oraz szeregowców pułku.

W walkach od 12.10 do 14.10.1943r. Dawał przykłady męstwa i odwagi.

W czasie walki 14.10.43r. Okazywał pomoc medyczną nie tylko rannym ze swojego pułku ale i bez ustanku organizował ewakuację takowych z innych pułków piechoty.

Nocą z 13.10 na 14.10[.19]43r. W czasie silnego ostrzału atylryjskiego [i] moździerzowego przeciwnika zjawił się na pierwszej linii w jednym z pułków piechoty i organizował ewakuację rannych. Porucznik Żurawski I. W. ewakuował do 50 rannych zołnierzy.

W czasie niesienia pomocy rannym 14.10[.19]43r. Został śmiertelnie ranny odłamkiem miny[=granatu moździerzowego] przeciwnika, która rozerwała się niedaleko i tu też od ciężkiej rany umarł.”

Poległ 14.10.1943r.

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Pochowany w zbiorowej mogile nr1 w posiołku Krasnyj w rejonie Krasnieńskim Obłasti Smoleńskiej.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej I kl. (pośmiertnie) – 11.11.1943r. – za działania w bitwie pod Lenino.

Rany i kontuzje:

Ciężko ranny odłamkiem 14.10.1943r. (rana śmiertelna)

Data i miejsce śmierci: 14.10.1943r., rejon Lenino

Dodatkowe informacje:

Brak

Dodatkowe zdjęcia:

Wysocki Adolf syn Jana

Wysocki Adolf syn Jana

Data i miejsce urodzenia: 1912r. (1901r. ?), Goniądz, Województwo Białostockie

Narodowość: Polak

Wykształcenie:

Brak danych.

Szkoła oficerska przed 1939r.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Służba wojskowa w WP przed 1939r. – w stopniu porucznika kawalerii.

Udział w Wojnie Obronnej

Prawdopodobnie wzięty do niewoli radzieckiej.

Pobyt w obozie jenieckim, łagrze, lub przymusowa wywózka (?)

Od 29.05.1943r. W 1DP. Skierowany przez Kanski RWK Obłasti Kujbyszewskiej.

Porucznik, dowódca 3 kompanii 1 batalionu 1pp.

Udział w bitwie pod Lenino:

Porucznik, dowódca 3 kompanii 1 batalionu 1pp.

Zdezerterował w niejasnych okolicznościach – prawdopodobnie jeszcze przed rozpoznaniem walką pod pretekstem rozpoznania przeprawy.

Uznano go za poległego prawdopodobnie na podstawie opowieści żołnierzy – przy czym prawdopodobnie pomylono go z Władysławem Wysockim.

Z wniosku na Order Wojny Ojczyźnianej II kl. (na jego podstawie nadano ostatecznie Order Wojny Ojczyźnianej I kl.):

„W czasie natarcia pod Lenino 12 października 1943r. kapitan Wysocki osobiście poprowadził kompanię do ataku na silnie umocnione pozycje przeciwnika. Złamawszy opór wroga zniszczył jego gniazda karabinów maszynowych. Kompania, na czele której szedł, zadała niemcom [tak w oryginale] ciężkie straty w ludziach i technice i umocniła się na nowych pozycjach. Ciężko ranny kapitan Wysocki nie pozwalał wynieść siebie z pola walki i dowodził obroną do ostatniej minuty życia.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Uznany pierwotnie za poległego, następnie za zaginionego bez wieści.

Prawdopodobnie pośmiertnie awansowany do stopnia kapitana.

Wkrótce po bitwie (nie później niż 16.10.1943r.) traił do Dulagu 126, Stalagu 352 w Mińsku.

Przez długi czas był „twarzą” niemieckiej propagandy skierowanej zarówno do żołnierzy 1KP-1/2AWP oraz Żołnierzy PSZ na Zachodzie, jak i do Polaków w kraju.

Występował zarówno osobiście na wiecach w okupowanej Polsce, jak i na antenie polskojęzycznych audycji oraz jako autor tekstów propagandowych – w prasie polskojęzycznej oraz w ulotkach.

Rzekomo ujęty we Włoszech przez żandarmerię 2 korpusu, skazany na karę więzienia i od razu amnestionowany.

Wyemigrował do Argentyny.

Brak danych o dalszych losach.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – 11.11.1943r. (pośmiertnie) – za działania pod Lenino (patrz wyżej).

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej I kl. – 11.11.1943r. (pośmiertnie) – za działania pod Lenino.

Rany i kontuzje:

Brak danych.

Pod Lenino ranny nie był.

Data i miejsce śmierci: Brak danych

Dodatkowe informacje:

W „Początek drogi. Lenino” opisany jako rudowłosy, piegowaty o okrągłej twarzy.

We wniosku odznaczeniowym na Order Wojny Ojczyźnianej figuruje data urodzenia 1901r., jednak pozostałe źródła – w tym radzieckie – podają datę 1912r. Nie jest to raczej efekt pomylenia go z Władysławem wysockim – ten urodził się w1908r.

Wniosek odznaczeniowy na Order Wojny Ojczyźnianej podaje już stopień kapitana, którego w chwili śmierci nie miał. Jest to efekt albo pomylenia go z kpt. Władysławem Wysockim, albo awansu pośmiertnego.

Według materiałów propagandowych (https://fbc.pionier.net.pl/details/nn4fc1w) miał w ZSRR trafić do łagru, co wydaje się przeczyć tezie o wzięciu do niewoli radzieckiej – bardziej prawdopodobne, że zatrzymano go na terenach radzieckiej okupacji. Przy czym do niemieckich materiałów propagandowych należałoby podejść ostrożnie.

W liście strat bezpowrotnych z CA MO RF jako jedyna rodzina figuruje ojciec „Wysocki Iwan” (Jan) mieszkający na stałe w Goniądzu (wówczas pod okupacją niemiecką)

Przygotowano w oparciu o dane CA MO RF, książkę „Początek drogi. Lenino” Alojzego Srogi oraz materiały dodatkowe:

forum historycy.org

Dziennik Ogłoszeń dla ludności polskiej powiatów Bendsburg, Bielitz, Blachstaedt, Ilkenau, Krenau, Saybusch, Sosnowitz i Warthenau, Nr 101, 23.12.1943r.

Adolf Wysocki, Rodacy! Zbudźcie się do czynu! Kraków 1944r. (ulotka) – https://fbc.pionier.net.pl/details/nn4fc1w

Dodatkowe zdjęcia:

Zdjęcie rzekomo przedstawia Adolfa Wysockiego w 1945r. Zdjęcie trafiło do mnie w toku dyskusji na którymś forum. Póki co nie udało się potwierdzić z całą pewnością, czy zdjęcie przedstawia faktycznie por. Adolfa Wysockiego

Kasperowicz Ryszard syn Bronisława

Kasperowicz Ryszard syn Bronisława

Data i miejsce urodzenia: 30.05.1923r., Wołkowysk

Narodowość: Polak

Wykształcenie: 7 lat szkoły powszechnej.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Od 25.05.1943r. w WP.

1 pal, kanonier.

Ukończył kurs podoficerski.

Awans do stopnia kaprala.

Udział w bitwie pod Lenino:

kapral, dowódca działa, 1pal, 1DP

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

15.11.1943r. – przeniesiony do 1BAC na stanowisko szefa plutonu technicznego.

20.02.1946r. – zdemobilizowany.

Awans do stopnia podporucznika.

Członek ZBoWiD od 09.06.1967r.

W latach 70. przebywał na rencie.

Mieszkał w Lublinie

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Krzyż Bitwy pod Lenino (pośmiertnie) – 27.09.1989r.

Srebrny medal „Zasłużonym na Polu Chwały” – rozkaz dowódcy 1AWP nr 30 z 10.03.1944r. (za działania w bitwie pod Lenino)

Rany i kontuzje:

Brak danych

Data i miejsce śmierci: 02.12.1985r.

Dodatkowe informacje:

Pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Lublinie

Był członkiem PZPR w nieustalonym bliżej okresie.

Przygotowano w oparciu o informacje od Piotr Pawełek (https://www.facebook.com/profile.php?id=100009407028223)

Zdjęcia z kolekcji Piotr Pawełek

Dodatkowe zdjęcia:

Krzyż Bitwy pod Lenino Ryszarda Kasperowicza (z kolekcji Piotra Pawełka)