Klimczak Tadeusz syn Mieczysława

Data i miejsce urodzenia: 26.05.1906r., Warszawa

Narodowość: Polak

Wykształcenie:

Cywilne:

Technikum morskie

Wojskowe:

Szkoła mechaników okrętowych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Przed mobilizacją mieszkał we Władywostoku.

Od 10.1928r. służba w Armii Czerwonej.

Przeniesiony do rezerwy (data nieznana).

22.10.1941r. – powtórnie powołany do służby wojskowej przez Mytiszczański RWK. Stopień wojskowy: Technik wojskowy II stopnia (odpowiednik lejtnanta w służbach technicznych).

Służba w 31 samodzielnym batalionie piechoty morskiej, Oneska Flotylla Wojenna.

Od 06.1943r. Służba w WP .

Porucznik, dowódca kompanii rppanc. 1pcz

Udział w bitwie pod Lenino:

Porucznik, dowódca kompanii rppanc. 1pcz.

Z wniosku odznaczeniowego na Order Czerwonej Gwiazdy (na jego podstawie przyznano ostatecznie Order Wojny Ojczyźnianej II klasy):

„Porucznik Klimczak T. M. – doskonały dowódca, zapewniający wzorowe przygotowanie bojowe swojej kompanii w czasie czerwiec – wrzesień 1943 roku.

W czasie walk 12-13 października 1943 roku w rejonie m.[iasta] Lenino na czas organizował obronę przeciwlotniczą. Podczas jednego z nalotów samolotów przeciwnika 12.10.1943r. Poruznik Klimczak z grupą 4 żołnierzy zestrzelił ogniem rusznic przeciwpancernych 2 samoloty przeciwnika.”

Alojzy Sroga w „Początek drogi. Lenino” pisze o zestrzeleniu tylko jednego samolotu 12.10.1943r., na rozkaz i według instruktażu Klimczaka, jednak dokonanym przez jego podkomendnych – jego decyzją, wobec braku pewności co do tego kto oddał celny strzał, zapisanego na konto wszystkich czterech: Stefana Kupryńca, Stanisława Opali, Antoniego i Henryka Brzezińskich.

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Przed 11.1944r. – awans do stpnia kapitana.

Służba w WP prawdopodobnie do 1946r.

Po wojnie służył w Gdyni, prawdopodobnie w komendanturze miasta i w dowództwie Marynarki Wojennej. Ostatni stopień wojskowy – podpułkownik.

Na początku 1947r. powrócił do ZSRR

Przeniesiony do rezerwy 28.02.1947r.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 30.06.1946r.

Srebrny Krzyż Zasługi – 23.02.1946r. (z rozkazu NDWP nr 54);

Krzyż Walecznych – 27.04.1945r.

Krzyż Bitwy pod Lenino -06.09.1989r.

Srebrny medal „Zasłużonym na Polu Chwały” – 20.02.1946r.

Brązowy medal „Zasłużonym na Polu Chwały” – 18.09.1944r.

Medal Braterstwa Broni;

Medal Zwycięstwa i Wolności – 26.10.1945r.

Medal „Za warszawę” – 26.10.1945r.

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej);

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 06.04.1985r. (nadanie jubileuszowe);

Medal „Za zasługi bojowe” – 03.11.1944r. – za wysługę lat (10);

Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej”;

Medal „Za wyzwolenie Warszawy”.

Rany i kontuzje: Brak danych.

Data i miejsce śmierci: Brak danych

Dodatkowe informacje:

Źródła radzieckie podają także miejsce urodzenia na terenie Łotwy oraz pod Lwowem, Warszawa jednak pojawia się najczęściej.

Nie był spokrewniony ze swoim zastępca do spraw polityczno-wychowawczych Stefanem Klimczakiem.

Żonaty z Tatianą Nikołajewną Ratnikową-Klimczak (ur. 1918r.), instruktorem chemicznym w 1pcz. (w późniejszym okresie odznaczona medalem braterstwa broni i Krzyżem Bitwy pod Lenino)

W radzieckich dokumentach pojawia się także data zakończenia służby 03.04.1945r., wydaje się jednak, że jest ona błędna – w takim wypadku nie otrzymałby bowiem Srebrnego Krzyża Zasługi z rozkazu NDWP nr54.

Opracowano na podstawie materiałów CA MO RF oraz książki “Początek drogi. Lenino” Alojzego Srogi.

Dodatkowe zdjęcia:

Kalinowski Mieczysław syn Jana

Data i miejsce urodzenia: 31.12.1907r., Warszawa

Narodowość: Polak

Wykształcenie:

Cywilne:

Gimnazjum w Warszawie – 1925r.

Wojskowe:

Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

od 1929r. – sekretarz KC ZKM.

Kilkukrotnie więziony za działalność komunistyczną.

1936r. – udział w Międzynarodowym Kongresie Młodzieży w Brukseli.

1937-1938r. – członek sekretariatu KC KZMZU.

09.1939r. – udział w wojnie obronnej, niewola niemiecka, ucieczka z niewoli.

1939-1941 – pracownik fabryki trykotarskiej we Lwowie.

09.1941r. – 05.1943r. – robotnik, fabryka chemiczna w Kutaisi (GSRR).

Od 28.05.1943r. W WP.

Współorganizator 1DP, początkowo stale pisał artykuły do „Zwyciężymy”.

Zastępca dowódcy ds. polit.-wych., 1 samodzielny dywizjon artylerii przeciwpancernej.

15.08.1943r. – Awans do stopnia porucznika.

Udział w bitwie pod Lenino:

Porucznik, zastępca dowódcy 1sdappanc. ds. polit.-wych.

Z wniosku odznaczeniowego na Order Wojny Ojczyźnianej II klasy:

„W walkach pod Lenino 12 października 1943r. znajdując się z dywizjonem dział przeciwpancernych w szeregach nacierającej piechoty, nieprzerwanie przemieszczał się do przodu [nieczytelne] gromiąc punkty ogniowe przeciwnika. W ciężkiej chwili sam stanął za działem i prowadził ogień z otwartych pozycji. Rozbił szereg węzłów oporu przeciwnika. Nie bacząc na nieustanne bombardowania z powietrza ani na minutę nie przerywał ognia.

Poległ na posterunku bojowym w czasie bombardowania z powietrza.”

Inaczej opisuje śmierć por. Kalinowskiego Alojzy Sroga:

„Obok nich [grupy żołnierzy dywizjonu oddelegowanych do ochrony sztabu 1DP], ledwie sto-sto pięćdziesiąt metrów, gwałtownie hamuje willys. Wrócił, chyba z linii frontu, zastępca dowódcy dywizjonu do spraw polityczno-wychowawczych, porucznik Mieczysław Kalinowski. Normalnie flegmatyczny, spokojnie dobierający słów podczas długich z nimi dyskusji o demokratyzmie przyszłej Polski – teraz ruchy ma szybkie, sprężyste.

Nie zdążył wyskoczyć z samochodu.

Odłamek bomby ugodził go w głowę. I to na ich żołnierskich oczach.

Podbiegają, krzyczą jeden przez drugiego.

Kierowca jest cały, tylko potwornie wystraszony.

– Wieź porucznika do sanbatu! Piorunem! – dysponuje najprzytomniejszy z podoficerów.

To już jednak ostatnie chwile lubianego oficera oświatowego, komunisty, człowieka wielkiej skromności, umiejącego rozmawiać z nimi jak równy z równymi, jak z bratem brat, który także zaznał w życiu niejednej goryczy.

W batalionie sanitarnym lekarze rozkładają bezradnie ręce. Ścięta jest cała część twarzy Kalinowskiego.

Leży na noszach. Obok inny ranny w malignie wzywa matki.

Doktor Bronisław Kostkiewicz widzi, jak w tym momencie, w ostatnim geście, uchylają się oczy porucznika Mieczysława Kalinowskiego. Przez sekundę jakby szukał wzywanej osoby.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

–

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (pośmiertnie) – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy (pośmiertnie) – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej)

Rany i kontuzje:

09.1939r. – ranny podczas obrony Twierdzy Modlin.

12.10.1943r. – ranny pod Lenino (rana śmiertelna)

Data i miejsce śmierci:12.10.1943r., rejon wsi Nikolenki.

Dodatkowe informacje:

Przed wojną członek ZMK-KZMP.

Żonaty z Gołdą Rubinstein córką Jakuba.

Według A. Srogi: „okrągły na twarzy, milczkowaty warszawski komunista, człowiek wielkiej prawości, ateista z przekonań, nawet nie przypuszczał, że przyjdzie mu napisać entuzjastyczny artykuł o księdzu.” Artykuł ów odnosił się do wizyty kapelana 1DP w 1sdappanc.

Ostatni Artykuł napisany przez por. Kalinowskiego jeszcze przed bitwą, „Zwyciężymy” opublikowała już po bitwie.

W WP służył także (w stopniu szeregowego) brat Mieczysława Kalinowskiego – Henryk.

Przygotowano na podstawie materiałów CA MO RF, książki „Początek drogi. Lenino” Alojzego Srogi oraz artykułu na wikipedii (dostęp 12.05.2023r., 1044): https://pl.wikipedia.org/wiki/Mieczys%C5%82aw_Kalinowski

Dodatkowe zdjęcia:

Zawadka Jan syn Józefa

Data i miejsce urodzenia: 1907r., Lublin(?)

Narodowość: Polak

Wykształcenie: Brak Danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Od 06.1943r. w WP.

Od 29.08.1943r. Chorąży, dowódca plutonu zwiadu konnego, 2pp.

Udział w bitwie pod Lenino:

Chorąży, dowódca plutonu zwiadu konnego, 2pp.

Z wniosku na Order Czerwonej Gwiazdy (na jego podstawie nadano ostatecznie Order Wojny Ojczyźnianej II klasy):

„Brał Udział w walkach pod wsią Połzuchy.

Na początku walki znajdował się w odwodzie dowódcy pułku jako d-ca plutonu zwiadu konnego. Gdy rozgorzał zaciekły bój pod wsią Połzuchy zgłosił się na ochotnika rozpoznać umiejscowienie punktów ogniowych przeciwnika wraz z drużyną swoich żołnierzy.

Pod zaciekłym ostrzałem podszedł pod wschodni kraniec wsi Połzuchy i zarzucił granatami stodołę, w której znajdował się CKM przeciwnika.

Został przy tym poważnie ranny, ale nie odszedł na tyły aż nie upewnił się, że rozkazy dowódcy pułku zostały wykonane.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Po zranieniu trafił do szpitala ewakuacyjnego 2751(?)

22.11.1943r. – przeniesiony to wojskowego punktu sanitarnego 232 (?)

Dalsze losy nieznane. Prawdopodobnie pozostawał w służbie czynnej jeszcze w 1946r.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Srebrny medal „Zasłużonym na Polu Chwały” – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino.

Medal Zwycięstwa i Wolności.

Odznaka Grunwaldzka.

Odznaka Kościuszkowska.

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej).

Rany i kontuzje:

Poważnie ranny 12.10.1943r. Pod Połzuchami.

Data i miejsce śmierci: Brak danych.

Dodatkowe informacje:

Przygotowano na podstawie materiałów CA MO RF.

Dodatkowe zdjęcia:

Janiszewski Mieczysław syn Stanisława

Data i miejsce urodzenia: 18.04.1904r., Sablino, Obłast Sankt Petersburg, Cesarstwo Rosyjskie

Narodowość: Polak

Wykształcenie:

Cywilne:

Wydział Leśnictwa SGGW w Warszawie w 1928r.

Wojskowe:

Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

przed 1939r. – Praca w leśnictwie?

Od 13.06.1943r. W WP.

Od 01.07.1943r. – szef kancelarii 1pp.

Udział w bitwie pod Lenino:

Kapral?, szef kancelarii pułku, 1pp.

Po bitwie przedstawiony do odznaczenia Złotym medalem „Zasłużonym na Polu Chwały”.

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

11.11.1943r. – awans do stopnia plutonowego.

Od 22.11.1943r. – pomocnik szefa sztabu ds. ewidencji, 1pp.

04.02.1944r. – awans do stopnia st. sierżanta.

26.05.1944r. – przekazany do dyspozycji wydziału personalnego 1DP.

Od 01.06.1944r. – pomocnik szefa oddziału zaopatrzenia wojskowo-technicznego Kwatermistrzostwa 1DP.

Od 10.10.1944r. – pomocnik szefa oddziału organizacyjno-planowego Kwatermistrzostwa 1DP

07.11.1944r. – awans do stopnia chorążego służby technicznej.

Od 15.03.1945r. – szef oddziału organizacyjno-planowego Kwatermistrzostwa 1DP.

13.06.1945r. – awans do stopnia podporucznika służby intendenckiej.

25.09.1945r. – przekazany do dyspozycji wydziału personalnego Kwatermistrzostwa WP celem demobilizacji.

Po zakończeniu służby wojskowej mieszkał w Warszawie.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Srebrny Krzyż zasługi – „W wyniku dużego zdyscyplinowania i

ofiarności w służbie wpłynął na operatywne działanie służb i komórek

org. w kwat. dywizji. Wyróżniał się w zabezp. sprawnego funkcjonowania

transportu i dostaw środków zaopatrzenia jednostkom walczącym. Oficer

zdyscyplinowany, zachowuje się wzorowo.”

Srebrny medal „Zasłużonym na Polu Chwały” – rozkaz NDWP nr 1129 z 22.11.1945r.;

Medal Zwyciestwa i Wolności;

Medal „Za Warszawę” – 02.1946r.;

Radziekie:

Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej” – 23.02.1946r.;

Medal „Za wyzwolenie Warszawy”;

Medal „Za zdobycie Berlina” – 23.02.1946r.;

Rany i kontuzje: Brak danych.

Data i miejsce śmierci: ?, Warszawa(?)

Dodatkowe informacje:

Prawdopodobnie w chwili przybycia do obozu sieleckiego miał za sobą przeszkolenie wojskowe.

28.08.1943r. Został przez komisję lekarską uznany za niezdolnego do służby liniowej z powodu choroby serca.

Informacja o przedstawieniu do odznaczenia Złotym medalem ZnPCh pochodzi z zaświadczenia o przebiegu służby w 1pp wystawionego 26.05.1944r. (w zbiorach autora), nie udało się jednak ustalić czy na podstawie tego wniosku nadano jakiekolwiek odznaczenie. Niewykluczone, że nadany później srebrny medal ZnPCh przyznano w efekcie tego wniosku, lub, że odznaczony został później. Najprawdopodobniej jednak złotego medalu nie otrzymał ze względu na bardzo ścisłe kryteria nadawania.

Opracowano na podstawie dokumentów w zbiorach autora oraz materiałów CAW dzięki uprzejmości Pana Marka Sobiecha:

Sygn. III.4.746 karta nr 314 (wniosek odznaczeniowy),

III.7.401 poz. 1 (Skorowidz do ewidencji oficerów 1 DP, litery A-J).

Dodatkowe zdjęcia:

Wróblewski Władysław syn Wiktora

Data i miejsce urodzenia: 1919r.

Narodowość: Polak

Wykształcenie: Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Powołany do służby przez Czusowski GWK Obłasti Mołotowskiej.

Od 01.06.1943r. W WP.

Przydzielony do 1pal.

Udział w bitwie pod Lenino:

Zwiadowca (?), 1pal.

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Bombardier, zwiadowca, 5 bateria, 1pal.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Radzieckie:

Order Czerwonej Gwiazdy – 08.06.1945r. – Podczas walk na podejściu do Pragi (warszawskiej) prowadził ciągłe rozpoznanie wskazując cele. Odkrył i wskazał 2 punkty kierowania ogniem, gniazd CKM i 2 stanowiska RKM, które następnie zostały zniszczone.

Rany i kontuzje: Brak danych.

Data i miejsce śmierci: Brak danych.

Dodatkowe informacje:

Przygotowano w oparciu o materiały CA MO RF.

Dodatkowe zdjęcia:

Wróblewski Władysław syn Józefa

Data i miejsce urodzenia: 10.08.1915r., wieś Nikołajewka, Obłast Kijów, Cesarstwo Rosyjskie.

Narodowość: Polak

Wykształcenie: Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

10.1941r. – powołany do Armii Czerwonej.

Służba w 469ps 150DS, 37Armii na Froncie Południowym.

Od 06.1943r. – służba w WP.

Kapitan (podporucznik?), dowódca kompanii, 2pp.

Udział w bitwie pod Lenino:

Kapitan (podporucznik?), dowódca kompanii, 2pp.

Z wniosku na Order Czerwonej Gwiazdy (na jego podstawie ostatecznie nadano Order Wojny Ojczyźnianej II klasy):

„Uczestniczył w walkach 12 i 13 października 1943r. pod wsią Połzuchy.

W noc przed walką z własnej inicjatywy poszedł na rozpoznanie, żeby jak najlepiej przygotować się do natarcia.

Zebrawszy cenne informacje wrócił i zaczął skrupulatnie przygotowywać kompanię do walki.

W czasie natarcia śmiało i z inicjatywą kierował działaniami swoich żołnierzy i podoficerów wskazując cele osobiście dawał przykład śmiałości i odwagi. Wziąwszy PTR [rusznicę przeciwpancerną], której obsługa została wyeliminowana z walki strzelał w otwory strzelnicze DZOTów [Drzewno-Ziemnych Punktów Ogniowych], dławiąc ogień jednego z karabinów maszynowych [przeciwnika].

W noc z 12 na 13 października uczestniczył w natarciu na drugą linię transzei przeciwnika.

Granatami ręcznymi zlikwidował kilku niemców [tak w oryginale].

Następnie dowodził odparciem 3 wrogich kontrataków na powierzony mu odcinek obrony.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Po bitwie pozostawał na stanowisku.

29.09.1944 – 07.03.1945r. – kapitan, dowódca 1 batalionu piechoty 2pp.

Po wojnie służył w 17pp 5DP i w Poznańskim OW.

Następnie prawdopodobnie wrócił do ZSRR – między 02.1946r. a 06.1948r.

17.06.1948r. – przeniesiony do rezerwy w stopniu podpułkownika (awanse otrzymał prawdopodobnie jeszcze w WP).

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Order Krzyża Grunwaldu (klasa nieustalona);

Złoty Krzyż Zasługi;

Srebrny Krzyż Zasługi (prawdopodobnie z rozkazu NDWP nr54);

Krzyż Walecznych;

Brązowy medal „Zasłużonym na Polu Chwały” – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino;

Medal Zwycięstwa i Wolności;

Medal „Za Warszawę”;

Medal „Za Odrę, Nysę Bałtyk”.

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino.

Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej”;

Medal „Za wyzwolenie Warszawy”.

Rany i kontuzje: Brak danych

Data i miejsce śmierci: Brak danych.

Dodatkowe informacje:

Nie należy mylić z bomb. Władysławem Wróblewskim synem Wiktora, ur. 1919r., żołnierzu 1pal, również uczestniku bitwy pod Lenino ani z ppłk. Władysławem Wróblewskim synem Aleksandra, ur. 1904r. z 2DP.

W Armii Czerwonej prawdopodobnie początkowo służył w aparacie politycznym.

Prawdopodobnie awans do stopnia kapitana otrzymał już po bitwie, ale przed 28.10.1943r.

Opracowano na podstawie materiałów CA MO RF oraz książki “Drugi Berliński” Andrzeja Krajewskiego.

Dodatkowe zdjęcia:

Braun Michaił (Michał) syn Mojsieja (Mojżesza)

Data i miejsce urodzenia: 16.07.1900r., Zakroczym, Ujezd Płońsk, Gubernia Warszawa, Cesarstwo Rosyjskie.

Narodowość: Żyd

Wykształcenie: Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Od 04.1920r. – służba w Armii Czerwonej; powołany przez Odesski RWK.

Udział w Wojnie Domowej

Służba w Armii Czerwonej od 1920 do 1925r.

Od 09.1939r. – powtórnie w służbie czynnej (udział w wojnie przeciwko Polsce?).

Służba w zarządzie politycznym Frontu Północno-Zachodniego.

1943r. – Podpułkownik (?) służby administracyjnej, Naczelnik Oddziału Redakcyjno-Wydawniczym 7 oddziału Zarządu Politycznego Frontu Południowego.

Od 09.1943r. W WP.

Major, zastępca dowódcy 1DP ds. tyłów.

Udział w bitwie pod Lenino:

Major, zastępca dowódcy 1DP ds. tyłów.

Z wniosku odznaczeniowego na Order Wojny Ojczyźnianej II klasy:

„Pracując jako zastępca ds. tyłów major Braun M. M. włożył dużo pracy w sprawę organizacji dokładności w pracy tyłów dywizji i jednostek.

W czasie przebywania dywizji w drodze i w okresie walk od 11 do 13 października 1943r. w rejonie m. Lenino, obł.[asti]Mohylewskiej, major Braun M. M. dzięki precyzyjnie zorganizowanej przez siebie pracy tyłów, zdołał zapewnić dywizji nieprzerwane zaopatrzenie w paliwo, amunicję i pożywienie.

W czasie tych walk, major Braun M. M. na otrzymane żądania pułków, sam organizował dostarczanie amunicji i innych rodzajów wsparcia.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

przed 03.11.1944r. – Awans do stopnia podpułkownika

Służba w sztabie tyłów Wojska Polskiego w stopniu pułkownika.

20.10.1945r. – przejście do rezerwy.

Bezpośrednio po przejściu do rezerwy mieszkał w Odessie.

Dalsze losy nieznane.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.

Srebrny medal “Zasłużonym na Polu Chwały” – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino.

Medal Zwycięstwa i Wolności.

Medal „Za Warszawę”.

Odznaka Grunwaldzka.

Odznaka Kościuszkowska.

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej);

Order Czerwonej Gwiazdy – 06.07.1943r. – za działania pod Stalingradem. Zapewniał sprawny druk ulotek po niemiecku i rumuńsku pomimo braku bazy typograficznej; w sumie wydrukowano ich 8 mln.

Medal „Za zasługi bojowe” – 03.11.1944r. – Za wysługę lat (?);

Medal „Za obronę Stalingradu” – 22.12.1942r.

Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej” – 1945r.

Rany i kontuzje: Brak danych.

Data i miejsce śmierci: Brak danych.

Dodatkowe informacje:

Członek WKP(b) od 1941r.

Przed przejściem do WP miał stopień podpułkownika służby administracyjnej, tymczasem w dokumentach związanych z odznaczeniem OWO2 za Lenino figuruje jako major – nie udało się ustalić czy przed przeniesieniem został zdegradowany czy też doszło do pomyłki biurokratycznej. W rozkazie odznaczeniowym z 03.11.1944r. Figuruje już powtórnie jako podpułkownik.

Przygotowano na podstawie materiałów CA MO RF.

Dodatkowe zdjęcia:

Bortner Franciszek syn Jakuba

Data i miejsce urodzenia: 1912r., Warszawa.

Narodowość: Polak

Wykształcenie: Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Od 06 (03?).1943r. W WP.

Od 30.03.1943r. porucznik, zastępca dowódcy 7 kompanii piechoty ds. liniowych.

Udział w bitwie pod Lenino:

Porucznik, zastępca dowódcy 7kp ds. liniowych.

Z wniosku na Order Czerwonej Gwiazdy (na jego podstawie nadano ostatecznie Order Wojny Ojczyźnianej II klasy):

„Porucznik Bortner 12 października 1943 roku znajdując się na czele grupy 3 plutonów wykazał osobistą inicjatywę. Atakował wieś Połzuchy i zajął ją. W czasie walki dał przykład umiejętnego prowadzenia działań bojowych pododdziałami, i nie bacząc na niejednokrotne próby niemca [tak w oryginale] by powrócić [na] utracone przezeń pozycje uparcie utrzymywał zajętą przez siebie wieś. Połzuchy do przybycia Armii Czerwonej.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Na stanowisku pozostawał do 05.03.1944r.

Na początku 1944r. trafił do szpitala 2393, ze szpitala wyszedł 15.02.1944r., pierwotnie skierowany do 208zps.

Prawdopodobnie w marcu wrócił do służby w WP na nieustalonym stanowisku.

1945r.(?) – Awans do stopnia majora.

Służył w WP jeszcze po wojnie w latach 40., w Wojskowym Instytucie Naukowo-Wydawniczym, autor artykułów i prac z dziedziny wojskowości.

Dalsze losy nieznane.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej).

Rany i kontuzje:

Brak danych.

Data i miejsce śmierci: Brak danych.

Dodatkowe informacje:

Według https://www.centropa.org/en/photo/franciszek-tagori mógł po wojnie wyjechać do Izraela, nie ma jednak pewności czy chodzi o tę samą osobę.

Autor artykułu „Nocne rozpoznanie” w pierwszym numerze Przeglądu Piechoty (https://jbc.bj.uj.edu.pl/Content/378610/PDF/NDIGCZAS017976_1945_001.pdf)

Autor: Operacyjne łamanie fortyfikacji stałych i pozycji silnie umocnionych. Bellona 1945 z. 2/4 s. 85—94.

Opracowano na podstawie materiałów CAMO RF i książki „Pierwszy Praski” Andrzeja Krjewskiego.

Dodatkowe zdjęcia:

Bondarenko Włodzimierz (Władimir, Władysław) syn Siemiona

Data i miejsce urodzenia: 1915r., Odessa (Lub Nowo-Woskiriesieńsk koło Odessy), Cesarstwo Rosyjskie

Narodowość: Polak (Ukrainiec)

Wykształcenie:

Cywilne: Szkoła średnia (brak bliższych danych)

Wojskowe: Szkoła oficerska w 1939r.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

W cywilu pracownik umysłowy, mieszkał w Kazaniu (?)

Służba w Armii Czerwonej od 25.10.1934r.

Służba w 76gps 27 GDS/36GDZmot.

06.1941r. – Służba w 43ZBS na stanowisku starszego adiutanta batalionu, w stopniu lejtnanta

Od 06.1943r. W WP.

13.06 – 26.07.1943r. – kapitan, pomocnik szefa sztabu do spraw operacyjnych, 1pp.

Od 26.07.1943r. – kapitan, pomocnik szefa sztabu do spraw rozpoznania (alternatywnie zwany oficerem zwiadu lub naczelnikiem służby zwiadowczej)

Udział w bitwie pod Lenino:

Kapitan, Naczelnik służby zwiadowczej 1pp.

Z wniosku odznaczeniowego na Order Czerwonej Gwiazdy (Na jego podstawie ostatecznie nadano Order Wojny Ojczyźnianej II klasy):

„12 października 1943r. w rejonie przy miasteczku Lenino na prawej flance pułku powstała skrajnie ciężka sytuacja, konkretnie przeciwnik wielkimi siłami próbował przejść do kontrataku i wybiprzeć nasze pododdziały z zajmowanych pozycji.

Kapitan Bondarenko zdecydowanymi i szybkimi działaniami niewielkiej grupy żołnierzy (zorganizowanej w trakcie walki) pod silnym ogniem przeciwnika doprowadził do działania dwa działa 45mm i ich ogniem odparł kontratak przeciwnika.

Po tym kapitan Bondarenko z grupą żołnierzy zdobył na przeciwniku 2 ciężkie karabiny maszynowe, szybko zorganizował załogi i otworzył ogień do przeciwnika. W rezultacie działań kapitana Bondarenki sytuacja na prawej flance pułku została ustabilizowana a przeciwnik został odparty z dużymi dla niego stratami.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Na stanowisku pozostawał do 17.12.1943r.

Po wojnie służba w KBW w stopniu majora.

Służba w WP prawdopodobnie do 04.1946r.; powrót do ZSRR (?)

03.02.1951r. – Zakończenie służby w Armii Radzieckiej.

Bezpośrednio po odejściu do rezerwy mieszkał w Obłasti Winnickiej.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Krzyż Walecznych – 24.05.1946r.;

Srebrny Krzyż Zasługi – 16.06.1946r. (prawdopodobnie z rozkazu NDWP nr 54);

Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” (klasa nieustalona) – 04.06.1945r.;

Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” (klasa nieustalona) – 31.07.1946r.

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej).

Rany i kontuzje: Brak danych

Data i miejsce śmierci: Brak danych

Dodatkowe informacje:

W dokumentach narodowość podawana jest jako Polska lub Ukraińska.

Członek WKP(b) od 1940r.

Opracowano na podstawie materiałów CA MO RF oraz książki „Pierwszy Praski” Andrzeja Krajewskiego.

Dodatkowe zdjęcia:

Berkowicz (Borkowicz) Leonard syn Emiliana

Data i miejsce urodzenia: 04.01.1912r., Wiedeń, Austro-Węgry

Narodowość: Polak

Wykształcenie:

Cywilne:

Szkoła średnia (brak bliższych danych).

Wojskowe:

Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

1932r. – skazany na 5 lat więzienia za działalność komunistyczną.

1936-1937r. – uwięziony w obozie w Berezie Kartuskiej.

Od 1943r. w WP

Udział w bitwie pod Lenino:

Major, zastępca dowódcy 1pp ds. polit.-wych.

Z wniosku na Order Wojny Ojczyźnianej II klasy:

„W walkach 12 i 13 października w rejonie Lenino – Trygubowo major Berkowicz L. E. Dał przykłady wypełniania obowiązku żołnierskiego i nieustraszoności. Był duszą całego natarcia. W czasie zaciekłych walk cały czas znajdował się wśród żołnierzy pierwszej linii, podtrzymywał łączność z dowódcą pułku, organizował zwiad bojowy dostarczając cennych danych. Energiczny, pełen poświęcenia dowódca bojowy, ostrym słowem i żartem podtrzymywał dzielność żołnierzy.

W dni przygotowań pułku do działań bojowych major Berkowicz osiągnął najwyższe wyniki w wychowaniu oficerów i żołnierzy, co zaowocowało wzorowymi rezultatami w walkach pod Lenino.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Służba w Aparacie politycznym 1AWP.

1944r. – Pełnomocnik PKWN na terenie Województwa białostockiego.

10.1944r. – 03.1945r. – zastępca komendanta głównego MO ds. polit.-wych.

03.1945r. – Pełnomocnik Rządu Tymczasowego przy 1 Froncie Białoruskim

04.1945r. – Pełnomocnik Rządu Tymczasowego na Okręg Pomorze zachodnie.

1946 – 02.1949r. – Wojewoda Szczeciński.

1949- 03.1950r. – Ambasador RP w Czechosłowacji.

1950-1979r. – praca w instytucjach kulturalnych.

Od 1979r. Na emeryturze, mieszkał w Warszawie.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari

Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1946r.)

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1946r.)

Złoty medal „Zasłużonym na Polu Chwały” – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej)

Rany i kontuzje: brak danych

Data i miejsce śmierci: 26.10.1989r., Warszawa (samobójstwo)

Dodatkowe informacje:

W zależności od źródeł narodowość podana jest jako „Polak” lub „Żyd”. Pochodził ze zasymilowanej rodziny żydowskiej (syn Emila Berkowicza i Laury z d. Brigs).

Od 1927r. Członek KZMP;

Od 1930r. Członek KPP;

Między 1941r. a 1943r. miał jakoby pełnić służbę wojskową w Armii Czerwonej w stopniu oficerskim. Na tę chwilę nie znaleziono potwierdzenia tego faktu. Jest to jednak prawdopodobne biorąc pod uwagę, że już pod Lenino miał stopień majora.

W marcu 1950r. został odwołany ze stanowiska ambasadora za pobicie funkcjonariusza MBP oraz w związku z zarzutami wobec jego żony o kolaborację z Niemcami.

Przygotowano na podstawie materiałów CA MO RF oraz https://pl.wikipedia.org/wiki/Leonard_Borkowicz

Dodatkowe zdjęcia: