Pogorzały Bronisław syn Edwarda

Data i miejsce urodzenia: 16.08.1914r., Sosnów, Galicja, Cesarstwo Austro-Węgierskie (obecnie Sosniw, Obwód Tarnopol, Rejon Tarnopol, Ukraina)

Narodowość: Polak

Wykształcenie:

Cywilne:

Szkoła podstawowa, Sosnów – 1920r. – 1927r.

Wojskowe:

Szkoła Oficerska Wojsk Pancernych, Saratow – 1944r.;

Dywizyjna Szkoła Partyjna – 01.11.1952r. – 16.07.1953r.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

09.1939r. – udział w Wojnie Obronnej.

Prowadził rzeźnię w Sosnowie.

Kierował Domem Kultury w Sosnowie.

W 1943r. w WP na Wschodzie.

Udział w bitwie pod Lenino:

1pcz?

1DP – piechota?

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Po Lenino skierowany do szkoły oficerskiej Wojsk Pancernych.

30.12.1944r. – Awans do stopnia chorążego.

Między 30.12.1944r. a 10.03.1945r. naznaczony na stanowisko dowódcy czołgu – 3 pluton, 2 kompania, 2 batalion czołgów, 3 Brygada Pancerna.

Udział w walkach o Berlin w stopniu podporucznika (?).

Po 04.1946r. zdemobilizowany, osiedlony we wsi Lutol Mokry, gmina Trzciel, Województwo Gorzowskie (obecnie Lubuskie).

1949 – 1951r. – wójt gminy Trzciel.

1950-1951r. – służba wojskowa w Poznaniu (jednostka nieustalona).

Awans do stopnia porucznika.

1951- 1964r.. – Służba w 3 warszawskim pułku pontonowym.

Przed 10.1956r. – Awans do stopnia kapitana.

1964r. – przeniesiony do rezerwy w stopniu kapitana w związku z przejściem na rentę.

12.10.1968r. – awans do stopnia majora (w związku z rocznicą bitwy pod Lenino).

podpułkownik w stanie spoczynku (awans prawdopodobnie 14.04.1984r.).

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Krzyż Srebrny Virtuti Militari – 04.05.1970r.;

Krzyż Walecznych – 16.08.1945r., rozkaz NDWP nr 674;

Brązowy Krzyż Zasługi – po 1952r.;

Medal „Za Warszawę”;

Medal „Za Odrę, Nysę, Bałtyk” – 17.03.1946r.;

Medal Za udział w Walkach o Berlin” – 05.05.1971r.

Medal „XXX lat PRL”;

Medal „XL lat PRL”;

Brązowy Medal „Za zasługi dla Obronności Kraju” – 10.10.1969r.;

Brązowy medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (za 5 lat służby) – 12.10.1956r.;

Odznaka Grunwaldzka – 22.07.1969r.;

Złota Odznaka „Za zasługi dla Województwa Włocławskiego” – 09.09.1983r.;

Brązowa Odznaka Honorowa ZIW – 20.05.1969r.;

Odznaka „Za zasługi dla ZBŻZ”.

Radzieckie:

Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej” – 08.02.1946r..

Rany i kontuzje: brak danych.

Data i miejsce śmierci: 01.06.1994r., Włocławek, Województwo Włocławskie (obecnie Województwo Kujawsko-Pomorskie)

Dodatkowe informacje:

Jego rodzicami byli Edward (26.06.1884r. – 02.10.1958r.) i Paulina z d. Dynowska (16.07.1885r. – 10.01.1967r.)

Żonaty ze Stefanią z d. Łotecką córką Karola i Marii (26.12.1919-13.10.1979r.)

Jego brat, Jan Pogorzały oraz kuzyn Józef Pogorzały służyli w czasie wojny w 10pp.

02.03.1963r. W uznaniu zasług został nagrodzony przez dowódcę 3pp-m zabytkową statuetką Napoleona na koniu.

Członek Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych.

Członek ZBoWiD.

Członek Związku Inwalidów Wojennych.

Opracowano na podstawie informacji i skanów dokumentów przekazanych przez pana Antoniego Pogorzałego

Dodatkowe zdjęcia:

Pock Henryk syn Franciszka

Data i miejsce urodzenia: 1915r., Lwów (Tarnopol?)

Narodowość: Polak

Wykształcenie:

Wojskowe: Szkoła Podchorążych Rezerwy we Włodzimierzu – 1934r.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Służba w WP przed wojną – podporucznik rezerwy artylerii.

Prawdopodobnie nie brał udziału w Wojnie Obronnej.

Od 01.07.1943r. w WP.

Od 6.10.1943r. – Podporucznik (następnie porucznik), dowódca 7. baterii, 3. dywizjonu, 1pal.

Udział w bitwie pod Lenino:

Porucznik, dowódca 7. baterii, 3. dywizjonu, 1 pal.

Z wniosku odznaczeniowego na Order Czerwonej Gwiazdy (na jego podstawie ostatecznie nadano Order Wojny Ojczyźnianej II klasy):

„Porucznik Pock H. F. W czasie walk 12-13 października 1943 roku w rejonie wsi Lenino [tak w oryginale] znajdując się cały czas w pierwszych szeregach naszej nacierającej piechoty ogniem swojej baterii przeprowadzonej naprzód zapewnił trzeciemu batalionowi wejście do wsi Trigubowo.

Ogniem baterii zniszczył jeden wielkokalibrowy karabin maszynowy i baterię moździerzy 81mm, odparł kontratak przeciwnika, rozproszył kontratakującą grupę niemców [tak w oryginale] do 200 ludzi, zdławił 4 stanowiska CKM i zniszczył do 130 niemców [tak w oryginale].

Przez cały czas walki świetnie orientował się w sytuacji, nieustraszenie kierując ogniem swojej baterii, nie zważając na ciężki ogień artylerii i bombardowanie.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Na stanowisku dowódcy 7. baterii pozostawał do 02.06.1944r.

02.06.1944r. – mianowany dowódcą 4. baterii, 2. dywizjonu, 1pal.

07.1944r. – skierowany w stopniu kapitana do Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego na stanowisko referenta artylerii.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej).

Rany i kontuzje: Brak danych.

Data i miejsce śmierci: 06.10.1944r., Lublin.

Dodatkowe informacje:

Przed wojną prawdopodobnie należał do ZHP.

Według „1 Berliński Pułk Artylerii Lekkiej” na stanowisku dowódcy 4. baterii miał pozostawać do 20.10.1944r., kłóci się to jednak z informacjami podanymi przez A. Srogę. Prawdopodobnie Edward Kospath-Pawłowski jako datę końcową podał datę objęcia stanowiska przez następnego znanego dowódcę – ppor. Michała Bałyka.

Według Alojzego Srogi miał zginąć na skutek nieostrożnego obchodzenia się z bronią.

Opracowano w oparciu o materiały CAMO RF oraz książki „Początek drogi. Lenino” Alojzego Srogi i „1 Berliński Pułk Artylerii Lekkiej” Edwarda Kospath-Pawłowskiego.

Dodatkowe zdjęcia:

Pozlewicz Henryk syn Władysława

Data i miejsce urodzenia: 11.04.1911r., Dwińsk (Dyneburg/Daugavpils), Imperium Rosyjskie (obecnie Łotwa)

Narodowość: Polak

Wykształcenie:

Wojskowe:

09-11.1942r. AKUKS (Artyleryjskie Kursy Doskonalenia Kadry Dowódczej odzn. Orderem czerwonego Sztandaru) Frontu Leningradzkiego.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Od 11.1932r. w Armii Czerwonej.

Prawdopodobnie zwolniony do rezerwy i powtórnie zmobilizowany w 1941r.

Służba w 880ps 189DS, Front Leningradzki.

01.08.1942r. – 15.09.1942r. – lejtnant, samodzielny dywizjon artylerii 13 Brygady Strzeleckiej Wojsk Wewnętrznej Obrony Leningradu.

11.11.1942r – 19.06.1943r. – lejtnant, samodzielny batalion artylerii i karabinów maszynowych Wojsk Wewnętrznej Obrony Leningradu.

Od 3.07.1943r. w WP.

09.07.1943r. – mianowany dowódcą 1 baterii, 1 dywizjonu, 1pal.

Udział w bitwie pod Lenino:

Porucznik, dowódca 1 baterii, 1dywizjonu, 1pal.

Z wniosku na Order Czerwonej Gwiazdy (na jego podstawie przyznano ostatecznie Order Wojny Ojczyźnianej II klasy):

„Pozlewicz H. W. w czasie walk 12-13.10.43 roku w rejonie wsi Mojsiejewo znajdując się na punkcie obserwacyjnym dobrze organizował ogień swojej baterii[,] łączność i współdziałanie z piechotą.

Ogień jego baterii pomógł pierwszemu batalionowi z sukcesem zająć rubież obronną przeciwnika.

Ogniem baterii zniszczono do 70 żołnierzy i oficerów przeciwnika, 3 stanowiska karabinów maszynowych przeciwnika, działo przeciwpancerne przeciwnika i zdławiono cztery stanowiska karabinów maszynowych.”

Po ostrzelaniu punktu obserwacyjnego i plotce, że w efekcie poległo całe dowództwo 1 dywizjonu, objął tymczasowo dowództwo nad całym dywizjonem.

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Na stanowisku dowódcy baterii pozostawał do 18.11.1943r.

9.12.1943r. – 13.11.1944r. – kapitan, szef sztabu 1 dywizjonu, 1pal.

1945-1946r. – służba w 42pal, 17DP.

1947-1949r. – major, dowódca dywizjonu, 36pal, 14DP.

01.08.1951r. – 29.10.1955r. – podpułkownik, dowódca 112pac.

10-11.1955r. – powrót do ZSRR.

03.11.1955r. – zwolniony do rezerwy w stopniu podpułkownika.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Polskie:

Order Krzyża Grunwaldu III klasy;

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari;

Krzyż Walecznych;

(Srebrny?) Krzyż Zasługi (nadany prawdopodobnie z rozkazu nr 54 z 23.02.1946r.);

(Srebrny?) Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”;

Medal „Za Warszawę”;

Medal Zwycięstwa i Wolności.

Radzieckie:

Order Czerwonej Gwiazdy II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej);

Medal „Za zasługi bojowe” – 13.06.1952r. – za wysługę lat;

Medal „Za obronę Leningradu” – 22.12.1942r. ;

Medal „Za wyzwolenie Warszawy” – 09.06.1946r.;

Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej”.

Rany i kontuzje: Czterokrotnie ranny.

Data i miejsce śmierci: Brak danych, prawdopodobnie przed 1985r.

Dodatkowe informacje:

Kilka dodatkowych informacji, zdjęcie z czasów służby w WP wkrótce po wojnie oraz osobiste wspomnienia na temat tej postaci znaleźć można na poniższych stronach:

http://www.glogow.pl/tzg/wehikul%202009_2011/sierpien13.html

http://www.glogow.pl/tzg/wehikul%202009_2011/sierpien12.html

Na podstawie prezentowanego tam zdjęcia odtworzono listę polskich odznaczeń.

Ponieważ nie udało się odnaleźć informacji o odznaczeniu Orderem Wojny Ojczyźnianej w 1985r., prawdopodobnie ppłk. Pozlewicz musiał umrzeć wcześniej.

Przygotowano w oparciu o materiały CA MO RF, „Początek drogi. Lenino” Alojzego Srogi oraz „1 Berliński Pułk Artylerii Lekkiej” Edwarda Kospath-Pawłowskiego.

Dodatkowe zdjęcia:

Powiński Henryk syn Michała

Data i miejsce urodzenia: 1908r.

Narodowość: Polak

Wykształcenie: Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Od 06.1943r. w WP

Od 29.08.1943r. kapitan, zastępca ds. liniowych dowódcy 1 batalionu 1pp.

Przed bitwą przeniesiony na identyczne stanowisko w 2. batalionie.

Udział w bitwie pod Lenino:

Kapitan, zastępca ds. liniowych dowódcy 2 batalionu 1pp.

Z wniosku na Order Czerwonej Gwiazdy (na jego podstawie ostatecznie nadano Order Wojny Ojczyźnianej II klasy):

„12/ X-1943r. W rejonie wsi Tregubowo kapitan Powiński wiódł za sobą do ataku 5. kompanię[.]

Swoją śmiałością i zdecydowaniem zdołał pociągnąć za sobą żołnierzy nie bacząc na silniejszy ogień moździerzy i karabinów maszynowych wroga. Na najtrudniejszym odcinku, przy przejściu przez błoto, które ostrzeliwywał nieprzyjaciel, nie dopuścił do osłabienia tempa natarcia i porwał za sobą kompanię. Dał się poznać jako śmiały, energiczny i przewidujący dowódca na polu walki. Otrzymawszy ranę kontynuował prowadzenie kompani dopóki siły go nie opuściły.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

Na stanowisku zastępcy dowódcy 2. batalionu pozostawał do 12.01.1944r.

W styczniu pełnił także obowiązki dowódcy pułkowej szkoły podoficerskiej.

Po 12.01.1944r. Awans do stopnia majora.*

12.05 – 04.09.1944r. – dowódca 3pu, do 16.05.1944r. równolegle pełnił obowiązki dowódcy 2pu, 1BK.*

Zdjęty ze stanowiska po antyradzieckiej demonstracji, sprawa skierowana do prokuratury wojskowej.*

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej).

Rany i kontuzje: 12.10.1943r. – ranny w nogę.

Data i miejsce śmierci: brak danych

Dodatkowe informacje:

*Nie ma pewności czy chodzi o tę samą osobę. Dowódca 3pu miał być oficerem delegowanym z Armii Czerwonej, jednak w materiałach CA MO RF brak informacji o oficerze Henryku Powińskim, Gienrichu Powińskim czy jakimkolwiek oficerze Powińskim urodzonym w 1908r. W kontekście innym niż odznaczenie Orderem Wojny Ojczyźnianej II klasy za Lenino. Może to wskazywać, że Powiński jednak nie był oficerem radzieckim, bądź też do WP trafił z jednostek podległych resortom innym niż NKO. Na to, że może chodzić o inną osobę zdaje się wskazywać też fakt, że Edward Kospath-Pawłowski wymienia dowódcę 3pu jako oficera, który przybył z Armii Czerwonej, nie jako oficera z innej jednostki WP. Warto jednak zwrócić uwagę, że kpt. Powiński z ostatniego znanego stanowiska w 1pp odszedł w styczniu 1944r., zaś mjr. Powiński w 3pu pojawił się na początku maja 1944r.

Epizod z „demonstracją antyradziecką” miał polegać, wg Kospath-Pawłowskiego, na wrzuceniu do wody (konkretniej do Bugu) „czerwonej gwiazdy”, nadanej mu w Armii Czerwonej. Także tutaj nie udało się odnaleźć nikogo o nazwisku Powiński lub podobnym, odznaczonego Orderem Czerwonej Gwiazdy przed 1944r. Jakkolwiek może to znów wskazywać na oficera z wojsk podległych innemu narkomatowi, nie da się wykluczyć, że w istocie chodziło o Order Wojny Ojczyźnianej II klasy. Biorąc pod uwagę „fakty”**, którymi obrosła, historię o wyrzuconym orderze można by uznać za nieprawdziwą, gdyby nie fakt, że mjr. Powiński faktycznie został wkrótce potem zdjęty ze stanowiska, a w zbiorach IPN znajdują się akta sprawy prowadzonej przeciwko Powińskiemu przez prokuraturę 1AWP.

W ustaleniu, czy to ta sama osoba pomogłoby porównanie imienia ojca, niestety, autor „Hej, hej ułani…” w obsadzie stanowisk 1BK podał tylko nazwiska i imiona własne.

Podsumowując, nie da się na 100 procent potwierdzić, czy kapitan Henryk Powiński spod Lenino i major Henryk Powiński z 1BK to ta sama osoba, wątpliwym jednak wydaje się, by w tym samym czasie w WP było dwóch oficerów o tym samym imieniu i nazwisku.

**Dla przykładu: szukając informacji o tym oficerze, natknąłem się m. in. na artykuł z Polski Zbrojnej, w którym możemy przeczytać: „Miały miejsce spektakularne, czasem dramatyczne sytuacje. Na przykład major Henryk Powiński, dowódca 3 Pułku Ułanów, w czasie przekraczania Bugu, by podkreślić, że jest polskim żołnierzem, oderwał czerwoną gwiazdę z medalu, który otrzymał w Armii Czerwonej i wrzucił ją do wody. Ktoś doniósł o tym do komórki sowieckiego kontrwywiadu i Powiński został zdjęty z dowództwa pułku.” Niby wszystko na miejscu, twórcze rozwinięcie jednego rótkiego akapitu z książki Kospath-Pawłowskiego, a jednak wnikliwa analiza tekstu wskazuje, że autor nie bardzo wie o czym pisze. Linku i autorstwa nie podam, licząc na to, że opis ten zostanie kiedyś poprawiony albo zniknie zupełnie i autor nie będzie się musiał zań wstydzić.

Opracowano na podstawie materiałów CA MO RF oraz książki „Pierwszy Praski” Andrzeja Krajewskiego.

Informacje na temat domniemanej służby w 3pu pochodzą z książki „Hej, hej ułani” Edwarda Kospath-Pawłowskiego, Stefana Pataja i Macieja Szczurowskiego.

Dodatkowe zdjęcia:

Pisarczuk (Pisarczyk) Telesfor syn Tomasza

Data i miejsce urodzenia: 1915r., Łukaszewo.

Narodowość: Polak

Wykształcenie: Brak danych.

Praca i służba wojskowa przed bitwą pod Lenino:

Od 06.1943r. w WP

Plutonowy, dowódca drużyny, 1pp.

Udział w bitwie pod Lenino:

Plutonowy, dowódca drużyny, 3 kompania rppanc., 1pp.

Z wniosku odznaczeniowego na Order Wojny Ojczyźnianej II klasy:

„Plutonowy Pisarczuk Telesfor 12 października 43r. w walce o wieś Tregubowo na czele swojej drużyny ogniem rusznic przeciwpancernych zdławił 2 wrogie czołgi średnie a trzeci zmusił do odwrotu.

Rannym żołnierzom swojej drużyny osobiście opatrywał rany i organizował ewakuację.”

Służba i praca po bitwie pod Lenino:

12.12.1943r. – awans do stopnia sierżanta.

14.04.1944r. – mianowany dowódcą 3 plutonu kompanii rppanc. (na stanowisku pozostawał prawdopodobnie do 01.1945r.)

Po 04.1943r. Awansowany do stopnia podporucznika.

Dalsze losy nieznane.

Odznaczenia (jakie, kiedy i za co):

Radzieckie:

Order Wojny Ojczyźnianej II klasy – 11.11.1943r. – za działania pod Lenino (patrz wyżej).

Rany i kontuzje: Brak danych.

Data i miejsce śmierci: Brak danych.

Dodatkowe informacje:

W spisie odznaczonych 1pp figuruje jako Telesfor Pisarczyk. Pozostałe źródła podają jednak nazwisko w formie „Pisarczuk”.

Miejsce urodzenia figuruje w radzieckiej ewidencji jako „Łukaszewo-Polska”. Nie pozwala to na wskazanie konkretnej miejscowości. Obecnie w różnych rejonach Polski znajdują się przynajmniej trzy wsie o tej nazwie, wieś o takiej samej nazwie znajduje się także na Białorusi. Jeżeli forma nazwiska „Pisarczuk” jest poprawna, to najprawdopodobniej pochodził z terenów dzisiejszej Ukrainy lub, szerzej, z dawnych Kresów Wschodnich.

W „Pierwszym Praskim” wymieniony jest jako dowódca plutonu 3krppanc. Prawdopodobnie jednak jest to informacja nieścisła, gdyż na następnej stronie jest wymieniony jako „Bolesław Pisarczuk”, dowódca drużyny, która zniszczyła dwa czołgi, co pokrywa się z treścia wniosku odznaczeniowego.

Przygotowano na podstawie materiałów CA MO RF oraz książki „Pierwszy Praski” Andrzeja Krajewskiego.

Dodatkowe zdjęcia: